YALAN SÖYLEME KABİLİYETİ VE HAFIZA: CİNSİYETLER ARASI KARŞILAŞTIRMA

LIE ABILITY WITH RESPECT OF MEMORY POWER: COMPARISON BETWEEN GENDER

 

            Emrah AKÇAY[1]

Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Temmuz 2012, Cilt 7, Sayı 3,     

Sayfa 234-244

 

Makalenin tamamını okumak için:

http://www.iletisim.selcuk.edu.tr/dergi/gs/temmuz2012.pdf

“Düzenbazlık ve ihanet, dürüst olacak kadar zekâsı olmayan ahmakların işidir.”

                                                                                                                                                                                             Benjamin Franklin

               ÖZET

Yalan konusu ile ilgili literatürde daha çok psikolojik araştırmaların öne çıktığı ve bu konuda yapılan çalışmaların oldukça büyük bir bölümünün yalanı fark edebilme ya da tespit edebilme (lie detection) üzerine yoğunlaştığı görülmektedir (Üretmen 2008:2). Yalan tespiti ile öncelikli olarak yasaları uygulayanlar ile psikologlar ilgilenmektedir. Dünya’da, psikoloji, sosyal psikoloji ve iletişim alanlarında yalan hareketlerinin tespiti üzerinde on yıllardır sayısız çalışma yapıldığı halde, Türkiye’de bu çalışmaların sayısı bir elin parmak sayısını geçmez. Bu nedenle, alanla ilgili sağlıklı tespitler yapabilmek için öncelikle “yalan” ve “yalancı” kavramlarının fonksiyonel bir şekilde tanımlanması gerekmektedir. Bu makale, bu tanımları bu şekilde ortaya koyarak ileride bu konuda araştırma yapacak olan kişilere çok yönlü bir kılavuz olması ve yalan söyleme becerilerinden “yalanı hatırlama” becerisinin cinsiyet bakımından anlamlı bir farkının olup olmadığının tespiti amacıyla yazılmıştır.  Bu amaçla, 31 kadın ve 30 erkek katılımcı üzerinde yalan söyleme ve söylediği yalanı tersine kronolojik sıra ile anlatma üzerine bir test uygulanmıştır. Araştırma sonucunda yalan söyleyen kadınlar; hafıza ve bilişsel yük bakımından erkek katılımcılardan daha başarılı oldukları ortaya çıkmıştır.

ABSTRACT

In literature over lie, it’s seen that psychological researchs are pioneering and most of the researchs conducted on this issue are about lie detection(Üretmen 2008:2). Law enforcement authorities and psychologists are initially interested in lie detection. Although indefinite studies have been conducted on lie detection through psychology, social psychology and communication sciences in the world, the studies on this issue conducten in Turkey, it can be counted on the fingers of one hand. Therefore, in order to make useful determinations, “lie” and “liar” notions must be definited usefully. This article has been written to be a versatile guide for the researchers that would conduct studies on this subject by presenting complete definitions and to determine if there is a significant difference in “remembering  the lie” ability which is one of the aspects of lying,  considering the gender difference. For this reason, a test is of lying and telling the same lie in a backward chronologic row applied to the groups of 31 women and 30 men. According to results; considering the memory and the cognitive load, a significant difference has emerged between women and men in favour of women.

---

[1] Anadolu Üniversitesi, İletişim Tasarımı ve Yönetimi Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi, emrahakcay59@gmail.com